Knowhow: De chronograaf
Een chronograaf is een populair horloge, dankzij de extra functie en een sportieve uitstraling. Maar wat is een chronograaf precies en wat kun je ermee? Aart van Hell legt het graag uit.
Kortgezegd is een chronograaf een horloge dat is voorzien van een stopwatch functie, waarmee je tijd kunt meten.
De eerste chronograaf stamt uit het begin van de twintigste eeuw toen deze functie werd toegevoegd aan polshorloges. Dit werd veel gebruikt door onder andere coureurs en piloten die zichzelf en elkaar konden timen. Daarnaast wordt deze functie gebruikt door sporters die daarmee kunnen meten hoe lang ze over een bepaalde afstand doen.
Maar hoe werkt een chronograaf nu eigenlijk? De meeste chronograaf horloges hebben twee knoppen voor de bediening. De bovenste knop is de start/stop-knop om de tijdmeting te kunnen beginnen en te eindigen. De onderste knop is de reset-knop waarbij de stopwatch weer op nul wordt gezet.
De meeste chronografen hebben twee of drie subdials op de wijzerplaat waar de seconden, de minuten en de uren afgelezen kunnen worden. Naast deze extra’s zul je bij veel chronografen ook een tachymeterschaal om het uurwerk zien. Deze tachymeterring is bij veel horloges weergegeven op de bezel, de rand om het glas. De tachymeter is te gebruiken om afstand en snelheid te meten.
Naast een ‘gewone’ chronograaf bestaan er ook nog andere varianten op dit type uurwerk. Zoals de flyback-chronograaf, die oorspronkelijk is ontworpen voor militaire piloten om tijd te winnen. Het flyback-mechanisme zorgt er namelijk voor dat je de stopwatch kunt starten én herstarten door een druk op de startknop. Ook is er de split-second chronograaf, ook wel dubbelchronograaf genoemd. Deze chronograaf heeft twee secondewijzers, waarbij bij de start beide wijzers tegelijk bewegen en bij een druk op de knop de tweede secondewijzer stopt en de eerste doorloopt. Deze functie is met name handig voor het noteren van tussentijden of rondetijden.
Verwarring over het begrip chronograaf is er soms doordat sommige horloges ook een chronometer zijn. Een chronograaf en een chronometer zijn echter twee verschillende dingen. Zoals ik al eerder vertelde is een chronograaf een uurwerk met een stopwatch-functie. Een chronometer is een heel nauwkeurig uurwerk dat na diverse tests bij een onafhankelijk Zwitsers instituut, het COSC, een certificering krijgt waarbij verklaard wordt dat het uurwerk aan diverse eisen voldoet. Een chronograaf kan dus een chronometer zijn, maar een chronometer hoeft geen chronograaf te zijn.
